केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 2023-24 साथी उसाच्या वाजवी आणि लाभदायक किंमत (FRP) वाढ करण्याचा निर्णय घेतला आहे. लाखो ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांना फायदा मिळवून देण्यासाठी ही अध केली आहे.
साखर हंगाम 2023-24 साठी FRP मध्ये वाढ
भारत सरकारने साखर हंगाम 2023-24 (frp for sugarcane 2023-24) उसाच्या एफआरपी मध्ये वाढ जाहीर केली आहे. 305 प्रति क्विंटल वरुण ती आता 315 प्रति क्विंटल केली आहे. ही वाढ शेतकर्‍यांना त्यांच्या उत्पादनासाठी योग्य किंमत देण्यासाठी केली आहे.
वाजवी आणि लाभदायक किमतीचे महत्त्व (FRP)
एफआरपी ही किमान किंमत आहे जी साखर कारखानदारांनी ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकासाठी देणे बंधनकारक आहे. ही किंमत ठरवताना अनेक महत्त्वाच्या बाबी विचारात घेतल्या जातात त्यामध्ये ऊसाचा उत्पादन खर्च, रास्त भावात साखरेची उपलब्धता,पर्यायी पिकांपासून मिळणारा परतावा, उत्पादकांकडून साखरेची विक्री किंमत, उसापासून साखरेची वसुली आणि बगॅस, मोलॅसिस आणि प्रेस मड या उप-उत्पादनांमधून मिळणारे उत्पन्न यांचा समावेश होतो. एफआरपी शेतकर्‍यांसाठी हमी म्हणून काम करते, त्यांना वाजवी उत्पन्न मिळवून देते आणि शाश्वत लागवड पद्धतींना प्रोत्साहन देते.
ऊस उत्पादक शेतकरी आणि कारखानदारांवर परिणाम
उसासाठी एफआरपी वाढल्याने अंदाजे 5 कोटी ऊस उत्पादक शेतकरी आणि त्यांच्या अवलंबितांना, साखर कारखानदार आणि संबंधित कामांमध्ये कार्यरत असलेल्या 5 लाख कामगारांना फायदा होण्याची अपेक्षा आहे. उच्च एफआरपी शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर असली तरी त्याचा संभाव्य परिणाम साखर कारखान्यांच्या नफ्यावर होऊ शकतो. असे असूनही, सरकार शेतकऱ्यांचे कल्याण आणि त्यांच्या आर्थिक स्थैर्याला प्रोत्साहन देण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहे.
या अगोदर उसासाठी FRP कशा प्रकारे दिली जात आहे
गेल्या काही वर्षांपासून उसाच्या एफआरपीमध्ये frp sugarcane सातत्याने वाढ होत आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना चांगला मोबदला मिळत आहे. 2017-18 मध्ये वाजवी आणि लाभदायक किंमत FRP रु 2,550 प्रति टन, जी वाढून रु. 2022-23 मध्ये 3,050 प्रति टन झाली आहे. हा सातत्यपूर्ण वाढीचा कल ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांना पाठिंबा देण्यासाठी आणि त्यांच्या आर्थिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी केली जाते.
भारतातील उसासाठी वाजवी आणि लाभदायक किंमत Fair and Remunerative Price (FRP) चा ऐतिहासिक कल दर्शविणारा आराखडा:
| साखर हंगाम Sugar Season | एफआरपी (रु. प्रति क्विंटल) |
|---|---|
| 2017-18 | 2550 |
| 2018-19 | 255 |
| 2019-20 | 275 |
| 2020-21 | 275.5 |
| 2021-22 | 285 |
| 2022-23 | 305 |
| 2023-24 | 315 |
उसाच्या रास्त आणि किफायतशीर भावात frp for sugarcane वाढ करण्याचा निर्णय हे शेतकऱ्यांना सशक्त बनवण्यासाठी आणि त्यांच्या उपजीविकेला आधार देण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. त्यांच्या उत्पादनाला वाजवी किंमत देऊन, ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांची आर्थिक समृद्धी वाढवणे आणि कृषी क्षेत्राच्या सर्वांगीण वाढीस हातभार लावणे हे महत्वाचे आहे. हे पाऊल शाश्वत शेती पद्धतींना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांचे कल्याण सुनिश्चित करण्याच्या मार्गाने चांगले आहे.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
प्रश्न: उसासाठी वाजवी आणि लाभदायक किंमत (FRP) काय आहे?
उ: वाजवी आणि लाभदायक किंमत (FRP) ही साखर कारखान्यांनी ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकासाठी द्यावी लागणारी किमान किंमत आहे. हे सरकार ठरवते आणि उत्पादन खर्च, पर्यायी पिकांमधून मिळणारे उत्पन्न, साखरेची विक्री किंमत, रास्त भावात साखरेची उपलब्धता, उसापासून साखरेची वसुली आणि उप-उत्पादनांमधून मिळणारे उत्पन्न अशा विविध बाबी विचारात घेते.
प्रश्न: उसाच्या किमान आधारभूत किंमतीपेक्षा (एमएसपी) एफआरपी कशी वेगळी आहे?
उ: एफआरपी आणि एमएसपी या दोन वेगवेगळ्या संकल्पना आहेत. एफआरपी ही किमान किंमत आहे जी साखर कारखानदारांनी शेतकर्‍यांना उसासाठी द्यावी, त्यांना योग्य उत्पन्न मिळावे. तर एमएसपी ही अशी किंमत आहे ज्यावर सरकार शेतकऱ्यांकडून थेट पीक खरेदी करण्याचे आश्वासन देते. किमान हमी भाव देण्याचे दोन्ही उद्दिष्ट असले तरी MSP साखर कारखान्यांनी उसासाठी दिलेल्या किंमतीशी थेट संबंधित नाही.
प्रश्न: भारतातील उसासाठी एफआरपीचा ऐतिहासिक कल काय आहे?
उत्तर: गेल्या काही वर्षांपासून उसाच्या एफआरपीमध्ये सातत्याने वाढ होत आहे. 2017-18 मध्ये प्रति टन 2,550 रु नंतर 2022-23 मध्ये 3,050 प्रति टन झाली. हा वाढीचा कल ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांना पाठिंबा देण्यासाठी आणि त्यांचे आर्थिक कल्याण सुनिश्चित करण्यासाठी केली जाते.
प्रश्न: एफआरपी वाढल्याने ऊस उत्पादक शेतकरी आणि गिरण्यांवर कसा परिणाम होईल?
उ: एफआरपीमध्ये वाढ झाल्यामुळे अंदाजे 5 कोटी ऊस उत्पादक शेशेतकर्‍यांना तसेच साखर कारखानदार आणि संबंधित कामांमध्ये कार्यरत असलेल्या 5 लाख कामगारांना फायदा होण्याची अपेक्षा आहे. यामुळे जास्त एफआरपी साखर कारखान्यांच्या नफ्यावर परिणाम करू शकते. सरकार शेतकर्‍यांचे हित आणि उद्योगाची शाश्वतता यांच्यात समतोल साधण्याचा प्रयत्न करतअसते.
प्रश्न: एफआरपी वाढीबरोबरच काही योजना किंवा उपक्रम सुरू केले आहेत का?
उत्तर: होय, केंद्रीय मंत्रिमंडळाने पंतप्रधान मोदी यांची प्रणाम योजना आणि युरिया गोल्ड योजनेसह अनेक योजनांना मंजुरी दिली आहे. या योजनांचे उद्दिष्ट शेतकर्‍यांच्या कल्याणाला चालना देणे, मातीची उत्पादकता पुनरुज्जीवित करणे आणि अन्न सुरक्षा आणि पर्यावरणीय शाश्वतता सुनिश्चित करणे आहे. या उपक्रमांसाठी एकूण खर्च रु. 3,70,128.7 कोटी देण्याचे ठरवले आहे.
प्रश्न: मला उसाच्या रास्त आणि मोबदला किंमत (FRP) बद्दल अधिक माहिती कुठे मिळेल?
A: FRP आणि इतर संबंधित बाबींबद्दल अधिक माहितीसाठी, तुम्ही ग्राहक व्यवहार, अन्न आणि सार्वजनिक वितरण मंत्रालयाच्या अंतर्गत अन्न आणि सार्वजनिक वितरण विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकता. त्यासाठी येथे भेट द्या.
Snehal Phad is a very good Marathi author for 24NewsMarathi. With extensive experience and a passion for writing, Snehal’s articles are known for their clarity and engaging style. She possess a comprehensive understanding of current affairs and stay updated with emerging trends in journalism. Snehal’s love for literature enriches their writing, and their dedication to accurate news coverage has established them as a trusted source.