भारतीय बीज सहकारी समिती लिमिटेड (BBSSL) : बियाणे उद्योगात क्रांती आणि आत्मनिर्भर होण्यासाठी”

दर्जेदार बियाणांच्या उत्पादनात भारताची स्थिती मजबूत करणे आणि स्वावलंबनाला प्रोत्साहन देणे हा भारतीय बीज सहकारी समिती लिमिटेड (BBSSL) चा उद्देश आहे. एका महत्त्वपूर्ण घडामोडीमध्ये, केंद्रीय गृह आणि सहकार मंत्री अमित शहा यांनी बियाणे व्यापारात भारताची सद्यस्थिती हायलाइट केली आणि हे उघड केले की देशाच्या देशांतर्गत बियाणे व्यापाराचा जागतिक बाजारपेठेत केवळ 4.5% वाटा आहे. शिवाय, जागतिक बियाणे निर्यातीत भारताचा वाटा फक्त ०.६% इतका आहे. नव्याने स्थापन झालेल्या भारतीय बीज सहकारी समिती लिमिटेडचे उद्दिष्ट हे बदलणे, देशांतर्गत बियाणे उत्पादनाला चालना देणे, शेतकर्‍यांना सक्षम करणे आणि पारंपारिक बियाण्यांचे संवर्धन करणे हे आहे.

भारतीय बीज सहकारी समिती लिमिटेड BBSSL म्हणजे काय आणि त्याचे ध्येय काय आहे?
BBSSL, किंवा भारतीय बीज सहकारी समिती लिमिटेड, ही देशांतर्गत बियाणे उत्पादन आणि प्रमाणित बियाणांची निर्यात वाढविण्यासाठी स्थापन केलेली सहकारी संस्था आहे. शेतकऱ्यांना दर्जेदार प्रमाणित बियाणे उपलब्ध करून देणे, पारंपारिक बियाणांच्या संवर्धनाला प्रोत्साहन देणे आणि बियाणे उत्पादनात भारताच्या स्वावलंबनात योगदान देणे हे त्याचे ध्येय आहे.

भारतीय शेतकऱ्यांसाठी BBSSL महत्त्वाचे का आहे?
शास्त्रोक्त पद्धतीने उत्पादित प्रमाणित बियाणे भारतातील प्रत्येक शेतकऱ्यापर्यंत पोहोचेल याची खात्री करण्यासाठी ही महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. लहान शेतकर्‍यांना दर्जेदार बियाणे देऊन त्यांना सक्षम बनवण्याचा उद्देश आहे, ज्यामुळे पीक उत्पादनात वाढ होऊ शकते.

परिवर्तनाची बीजे लावणे

भारताला बियाणे उत्पादनात स्वावलंबी होण्यासाठी स्थापन करण्यात आलेली राष्ट्रीय स्तरावरील बियाणे सहकारी संस्था आहे. पीक उत्पादनात वाढ सुनिश्चित करून प्रत्येक शेतकऱ्याला शास्त्रोक्त पद्धतीने उत्पादित प्रमाणित बियाणे उपलब्ध करून देण्याचा सहकारी संस्थेचा मानस आहे.

लहान शेतकर्‍यांचे सक्षमीकरण

BBSSL च्या प्राथमिक उद्दिष्टांपैकी एक लहान शेतकऱ्यांना सशक्त करणे हे आहे जे सहसा खाजगीरित्या नियंत्रित बियाणे पुरवठा साखळीतून वगळलेले दिसतात. हे शेतकरी आता स्थानिक प्राथमिक कृषी पतसंस्था (PACS) चे सदस्य बनू शकतात आणि बियाणे उत्पादनात सहभागी होऊ शकतात. एक उल्लेखनीय बाब म्हणजे BBSSL द्वारे व्युत्पन्न होणारा संपूर्ण नफा थेट शेतकऱ्यांना वितरित केला जाईल, ज्यामुळे ग्रामीण भारतातील आर्थिक सक्षमीकरणाला चालना मिळेल.

भारताची परंपरा आणि आरोग्य जतन करणे

ही फक्त प्रमाणित बियाण्यांबद्दल नाही; पारंपारिक बियाणांच्या जतन आणि संवर्धनावरही ते लक्ष केंद्रित करते. या बिया केवळ त्यांच्या परंपरेसाठीच नव्हे तर त्यांच्या आरोग्याच्या फायद्यासाठीही महत्त्वाच्या आहेत. भारताच्या स्वदेशी बियाण्यांना देशात आणि जगभरात जास्त मागणी आहे, ज्यामुळे या बियांचे जतन करणे महत्त्वाचे आहे.

जागतिक पोहोच विस्तारत आहे

जागतिक बियाणे निर्यात बाजारपेठेतील भारताचा सध्याचा वाटा 1% पेक्षा कमी असल्याने, BBSSL प्रमाणित बियाणांची देशातून जगभरात निर्यात वाढविण्याचा निर्धार करत आहे. दर्जेदार बियाणे उपलब्ध करून देण्याच्या सहकारी संस्थेच्या वचनबद्धतेमुळे जागतिक बियाणे बाजारपेठेत भारताचा एक महत्त्वाचा खेळाडू म्हणून नकाशावर समावेश होईल.

उज्ज्वल भविष्यासाठी सहयोग

ही भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR), भारतीय कृषी संशोधन संस्था (IARI), केंद्रीय आणि राज्य कृषी विद्यापीठे आणि कृषी विज्ञान केंद्रे (KVKs) सह विविध संस्थांशी सहयोग करेल. बियाणे उत्पादनासाठी संपूर्ण परिसंस्था आधुनिक आणि जागतिक दर्जाची आहे याची खात्री करण्यासाठी हे सहकार्य महत्त्वाचे आहे.

आत्मनिर्भर भारताची दृष्टी

सहकारी संस्था ग्रामीण आर्थिक विकासाला चालना देण्यासाठी, ‘मेक इन इंडिया’ला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि बियाणे उत्पादनात भारताच्या आत्मनिर्भरतेला चालना देण्यासाठी समर्पित आहे.

भारतीय शेतीसाठी एक नवीन सुरुवात

भारतीय बीज सहकारी समिती लिमिटेड ची स्थापना भारताच्या बियाणे उद्योगासाठी एक नवीन सुरुवात दर्शवते. प्रमाणित आणि पारंपारिक बियाणे, संशोधन आणि विकास आणि जागतिक विस्तारासाठी त्याची वचनबद्धता देशाच्या कृषी क्षेत्रात क्रांती घडवून आणण्यासाठी तयार आहे. बीबीएसएसएल ही एका संस्थेपेक्षा अधिक आहे; ही परंपरा जपण्यासाठी, लहान शेतकऱ्यांना सशक्त बनवण्यासाठी आणि भारताची समृद्धी सुनिश्चित करण्यासाठी समर्पित चळवळ आहे.

आणखी वाचा: नॅशनल कोऑपरेटिव्ह एक्स्पोर्ट लिमिटेड (NCEL): शेतकर्‍यांना निर्यात नफ्यातील 50% प्राप्त होतील