Maharashtra Schemes महाराष्ट्राचा सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग (The Social Justice and Special Assistance Department of Maharashtra) गरजू व्यक्तींना विशेष सहाय्य आणि आधार देण्यासाठी विविध योजना देतो. विधवा, अपंग व्यक्ती, वृद्ध नागरिक आणि दारिद्र्यरेषेखालील (BPL) कुटुंबांसह लाभार्थ्यांच्या विविध श्रेणीतील जीवनमान सुधारणे हे या योजनांचे म्हुख्या उद्दिष्ट आहे. या योजना कोणत्या आहे ते आपण पाहू:
Maharashtra Schemes: महाराष्ट्रात, सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभागाने असुरक्षित व्यक्तींच्या विशिष्ट गरजा पूर्ण करण्यासाठी सात योजना maharashtra sarkar yojana लागू केल्या आहेत:
तुम्ही या दिलेल्या प्रत्येक योजनेवरती क्लिक करू पूर्ण सविस्तर माहिती वाचू शकता “Maharashtra Schemes”:
- आम आदमी विमा योजना (Aam Aadmi Bima Yojana)
- इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजना (Indira Gandhi National Disability Pension Scheme)
- संजय गांधी निराधार प्रशिक्षण योजना (Sanjay Gandhi Niradhar Anudan Yojana)
- इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजना (Indira Gandhi National Old Age Pension Scheme)
- इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा निवृत्ती वेतन योजना (Indira Gandhi National Widow Pension Scheme)
- श्रावणबाळ सेवा राज्य निवृत्तीवेतन योजना (Shravan Bal seva Rajya Nivruttivetan Yojana)
- राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजना (National Family Benefit Scheme)
आता आपण या सर्व Maharashtra Schemes योजनांची उद्दिष्टे त्यांना लागणारी पात्रता, त्यांची फायदे, अर्ज प्रक्रिया आणि संपर्क कार्यालये काय आहेत ते पाहू.
1) आम आदमी विमा योजना (Aam Aadmi Bima Yojana)
योजनेचे नाव: आम आदमी विमा योजना (Aam Aadmi Bima Yojana)
- निधी: केंद्र प्रायोजित
- उद्दिष्ट: विमा आणि शिष्यवृत्ती
- लाभार्थी: सर्व श्रेणी
- पात्रता : ही योजना 18 ते 59 वर्षे वयोगटातील ग्रामीण भागातील भूमिहीन मजुरांना लक्ष्य करते. या योजनेसाठी रु. 200 प्रति सदस्य प्रति वर्ष दिले जाते ज्यात 50% राज्य आणि केंद्र सरकारद्वारे अनुदानित करते.
- फायदे:
- नैसर्गिक मृत्यू झाल्यास, नॉमिनीला रु.३०,०००ची विमा रक्कम मिळते.
- अपघाती मृत्यू झाल्यास: रु. ७५,०००
- अपघातामुळे कायमचे अपंगत्व: रु. ७५,०००
- अपघातात दोन डोळे आणि दोन हातपाय गमवावे : रु. ७५,०००
- अपघातात एक डोळा व एक अवयव निकामी होणे : रु. 37,500
- 9वी ते 12वी इयत्तेत शिकणार्या मुलांना दरमहा 100 रुपये रु.ची शिष्यवृत्ती दिली जाते व ती जास्तीत जास्त दोन मुलांना शिष्यवृत्ती मिळते.
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांना सादर केला जातो.
- योजनेची श्रेणी: विमा आणि शिष्यवृत्ती
- संपर्क कार्यालय: जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी.
2) इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजना (Indira Gandhi National Disability Pension Scheme)
योजनेचे तपशील
योजनेचे नाव: इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजना (Indira Gandhi National Disability Pension Scheme)
- निधी: केंद्र प्रायोजित
- उद्दिष्ट: पेन्शन योजना
- लाभार्थी : सर्व श्रेणीतील अपंग व्यक्ती
- पात्रता: १८ ते ६५ वर्षे वयोगटातील ८०% अपंगत्व असलेल्या व्यक्ती या योजनेसाठी पात्र आहेत. त्यांना या योजनेअंतर्गत दरमहा २००रु. आणि Maharashtra Schemes राज्य प्रायोजित संजय गांधी निराधार प्रशिक्षण योजनेअंतर्गत अतिरिक्त रु.400 प्रति महिना दिला जातो.
- लाभ: प्रत्येक लाभार्थ्याला रु. 600 प्रति महिना.
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांना सादर केला जातो.
- योजनेची श्रेणी: पेन्शन योजना.
- संपर्क कार्यालय: जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी.
3) संजय गांधी निराधार प्रशिक्षण योजना (Sanjay Gandhi Niradhar Anudan Yojana)
योजनेचे नाव: संजय गांधी निराधार प्रशिक्षण योजना (Sanjay Gandhi Niradhar Anudan Yojana)
- निधी: राज्य प्रायोजित
- उद्दिष्ट: आर्थिक सहाय्य/पेन्शन योजना
- लाभार्थी : सर्व श्रेणी
- पात्रता : ही योजना ६५ वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या निराधार व्यक्तींना लागू आहे, ज्यात अनाथ मुले, अपंग, टीबी, कर्करोग, एड्स आणि कुष्ठरोग यासारख्या गंभीर आजारांनी ग्रस्त आहेत अशांचा समावेश केला आहे. यात निराधार विधवा, घटस्फोटित महिला आणि वेश्याव्यवसाय किंवा आक्रोशातून मुक्त झालेल्या महिलांचाही समावेश आहे.
- लाभ: एकल लाभार्थी रु. 600 प्रति महिना, तर दोन किंवा अधिक लाभार्थी असलेल्या कुटुंबांना रु. 900 प्रति महिना दिला जातो. वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न रु. २१,००० पर्यंत असणे आवश्यक आहे. .
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांना सादर केला जातो.
- योजनेची श्रेणी: विशेष सहाय्य/पेन्शन योजना.
- संपर्क कार्यालय: जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी.
4) इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजना (Indira Gandhi National Old Age Pension Scheme)
योजनेचे नाव: इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजना (Indira Gandhi National Old Age Pension Scheme)
- निधी: केंद्र प्रायोजित
- उद्दिष्ट: पेन्शन योजना
- लाभार्थी श्रेणी: सर्व श्रेणी
- पात्रता : दारिद्रय रेषेखालील कुटुंबातील ६५ वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या व्यक्ती या योजनेसाठी पात्र आहेत. लाभार्थ्यांना रु. 200 भारत सरकारकडून आणि श्रावणबाळ सागरी राज्य निवृत्तीवेतन योजनेअंतर्गत महाराष्ट्र शासनाकडून Maharashtra Schemes रु. 400 अशा प्रकारे एकूण रु. 600 दरमहा.
- लाभ: प्रत्येक लाभार्थ्याला रु. 600 प्रति महिना.
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांना सादर केला जातो.
- योजनेची श्रेणी: पेन्शन योजना.
- संपर्क कार्यालय: जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी.
5) इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा निवृत्ती वेतन योजना (Indira Gandhi National Widow Pension Scheme)
- योजनेचे नाव: इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा निवृत्ती वेतन योजना (Indira Gandhi National Widow Pension Scheme)
- निधी: केंद्र प्रायोजित
- उद्दिष्ट: पेन्शन योजना
- लाभार्थी : सर्व श्रेणीतील विधवा
- पात्रता: दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबातील ४० ते ६५ वयोगटातील विधवा या योजनेसाठी पात्र आहेत. त्यांना रु. या योजनेअंतर्गत दरमहा २०० आणि अतिरिक्त रु. राज्य सरकार कडून Maharashtra Schemes संजय गांधी निराधार प्रशिक्षण योजनेअंतर्गत 400 प्रति महिना.
- लाभ: प्रत्येक लाभार्थ्याला रु. 600 प्रति महिना.
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांना सादर केला जातो.
- योजनेची श्रेणी: पेन्शन योजना.
- संपर्क कार्यालय: जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी.
6) श्रावणबाळ सेवा राज्य निवृत्तीवेतन योजना (Shravan Bal seva Rajya Nivruttivetan Yojana)
योजनेचे नाव: श्रावणबाळ सेवा राज्य निवृत्तीवेतन योजना (Shravan Bal seva Rajya Nivruttivetan Yojana)
- निधी: राज्य प्रायोजित
- उद्दिष्ट: पेन्शन योजना
- लाभार्थी : सर्व श्रेणी
- पात्रता :
- श्रेणी (A): 65 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या निराधार व्यक्ती ज्यांचे वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न 21,000रु. पेक्षा कमी आहे आणि ज्यांची नावे बीपीएल यादीत समाविष्ट नाहीत त्यांना रु. राज्य सरकारकडून 600 दरमहा मिळतील.
- श्रेणी (ब): दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबातील 65 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या निराधार व्यक्तींना
- राज्य सरकारकडून दरमहा रु. 400 मिळतील आणि इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजनेअंतर्गत केंद्र सरकारकडून अतिरिक्त रु. 200 प्रति महिना मिळतील.
- लाभ: प्रत्येक लाभार्थ्याला रु. 600 प्रति महिना.
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांना सादर केला जातो.
- योजनेची श्रेणी: पेन्शन योजना.
- संपर्क कार्यालय: जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी.
7) राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजना (National Family Benefit Scheme)
योजनेचे नाव: राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजना (National Family Benefit Scheme)
- निधी: केंद्र प्रायोजित
- उद्दिष्ट: आर्थिक सहाय्य
- लाभार्थी : सर्व श्रेणी
- पात्रता : या योजनेंतर्गत 18 ते 59 वर्षे वयोगटातील बीपीएल कुटुंबातील प्राथमिक कमावत्याचे निधन झाल्यास पीडित कुटुंबाला केंद्र सरकारकडून एकरकमी 20,000रु ची आर्थिक मदत दिली जाते. .
- लाभ : एकरकमी आर्थिक सहाय्य रु. 20,000
- अर्ज प्रक्रिया: अर्ज जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांना सादर केला जातो.
- योजनेची श्रेणी: आर्थिक सहाय्य.
- संपर्क कार्यालय: जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी.
महाराष्ट्रात, सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग गरजूंना विशेष सहाय्य देण्यासाठी या विविध योजना Maharashtra Schemes देतो. आर्थिक मदत आणि सामाजिक सुरक्षा लाभ देऊन, सरकार विधवा, अपंग, वृद्ध आणि निराधार व्यक्तींसह समाजातील असुरक्षित घटकांना त्यांचे जीवनमान सुधारण्यासाठी आणि त्यांचे कल्याण सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न करते.
“Maharashtra Schemes” सतत विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ’s)
1. आम आदमी विमा योजनेसाठी कोण पात्र आहे?
आम आदमी विमा योजना 18 ते 59 वर्षे वयोगटातील ग्रामीण भागातील भूमिहीन मजुरांसाठी आहे.
२. आम आदमी विमा योजनेअंतर्गत कोणते फायदे दिले जातात?
आम आदमी विमा योजना सदस्याचा नैसर्गिक मृत्यू झाल्यास 30,000रु.ची विमा रक्कम प्रदान करते. अपघात झाल्यास ३७,५०० रु.पासून ते 75,000रु. पर्यन्त अपंगत्वाच्या तीव्रतेवर आधारित रक्कम दिली जाते.
3. मी आम आदमी विमा योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
आम आदमी विमा योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांच्याकडे अर्ज सादर करावा लागेल.
4. इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजनेसाठी पात्रता निकष काय आहेत?
इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी, एखादी व्यक्ती किमान 80% अपंगत्व असलेली आणि 18 ते 65 वर्षे वयोगटातील असायला हवी.
5. इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजनेअंतर्गत कोणते लाभ दिले जातात?
या योजनेअंतर्गत प्रत्येक लाभार्थ्याल अपंगत्व निवृत्ती वेतन म्हणून दरमहा 600 रु दिले जातात.
6. मी इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगत्व निवृत्ती वेतन योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांच्याकडे अर्ज सादर करावा लागेल.
7. संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेचे उद्दिष्ट काय आहे?
संजय गांधी निराधार प्रशिक्षण योजनेचे उद्दिष्ट गंभीर आजारांनी ग्रस्त, अनाथ आणि निराधार व्यक्तींना आर्थिक सहाय्य आणि पेन्शन प्रदान करणे आहे.
8. मी संजय गांधी निराधार अनुदान योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
संजय गांधी निराधार प्रशिक्षण योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांच्याकडे अर्ज सादर करावा लागेल.
9. इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा पेन्शन योजनेसाठी पात्रता निकष काय आहेत?
इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा पेन्शन योजनेसाठी दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबातील 40 ते 65 वर्षे वयोगटातील विधवा पात्र आहेत.
10. इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा पेन्शन योजनेअंतर्गत कोणते फायदे दिले जातात?
या योजनेअंतर्गत प्रत्येक लाभार्थ्याला विधवा निवृत्ती वेतन म्हणून दरमहा ६०० रु दिले जातात.
11. मी इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा पेन्शन योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा निवृत्ती वेतन योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांच्याकडे अर्ज सादर करावा लागेल.
12. इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ पेन्शन योजनेसाठी पात्रता निकष काय आहेत?
इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ पेन्शन योजनेसाठी दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबातील 65 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या व्यक्ती पात्र आहेत.
13. इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजनेअंतर्गत कोणते लाभ दिले जातात?
या योजनेअंतर्गत प्रत्येक लाभार्थ्याला रु. 600 प्रति महिना वृद्धापकाळ पेन्शन म्हणून.
14. मी इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्तीवेतन योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांच्याकडे अर्ज सादर करावा लागेल.
15. श्रावणबाळ सागरी राज्य निवृत्तीवेतन योजनेचे उद्दिष्ट काय आहे?
श्रावणबाळ सागरी राज्य निवृत्तीवेतन योजनेचे उद्दिष्ट 65 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या निराधार व्यक्तींना पेन्शन प्रदान करणे आहे.
16. मी श्रावणबाळ सागरी राज्य निवृत्तीवेतन योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
श्रावणबाळ सागरी राज्य निवृत्तीवेतन योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांच्याकडे अर्ज सादर करावा लागेल.
17. राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजनेसाठी पात्रता निकष काय आहेत?
राष्ट्रीय कौटुंबिक लाभ योजना मरण पावलेल्या प्राथमिक अन्नदाताच्या बीपीएल कुटुंबांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. पात्रता निकषांमध्ये 18 ते 59 वर्षे वयोगटातील आणि बीपीएल कुटुंबातील असणे समाविष्ट आहे.
18. राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजनेअंतर्गत कोणते लाभ दिले जातात?
या योजनेंतर्गत पीडित कुटुंबाला एकरकमी केंद्र सरकारकडून 20,000. रु ची आर्थिक मदत मिळते.
19. मी राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला जिल्हाधिकारी कार्यालय/तहसीलदार/तलाठी यांच्याकडे अर्ज सादर करणे आवश्यक आहे.
Snehal Phad is a very good Marathi author for 24NewsMarathi. With extensive experience and a passion for writing, Snehal’s articles are known for their clarity and engaging style. She possess a comprehensive understanding of current affairs and stay updated with emerging trends in journalism. Snehal’s love for literature enriches their writing, and their dedication to accurate news coverage has established them as a trusted source.
4 thoughts on “Maharashtra Schemes : 7 विशेष सहाय्य योजना माहीत पाहिजेत”