National Anthem in Cinema Halls भारतात राष्ट्रगीतासाठी उभे राहण्याचा मुद्दा गेल्या अनेक वर्षांपासून चर्चेचा विषय आहे. “जन गण मन” हे भारताचे राष्ट्रगीत आहे. भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाने राष्ट्रगीतासाठी उभे राहण्याच्या मुद्द्यावर महत्त्वपूर्ण निर्णय दिला आहे. राष्ट्रगीताला प्रत्येक भारतीयाने आदर दाखणे महत्वाचे आहे असे मान्य केले असले तरी, ती वैयक्तिक निवड आहे यावर भर दिला आहे. राष्ट्रगीतासाठी उभे राहायचे की नाही हे ठरवण्याचे स्वातंत्र्य व्यक्तींना आहे. भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाने राष्ट्रगीतासाठी उभे राहण्याबाबतची कायदेशीर भूमिका स्पष्ट करत या प्रकरणावर अनेक निर्णय दिले आहेत.
द बिजोय इमॅन्युएल केस: धर्म स्वातंत्र्य विरुद्ध राष्ट्रगीत -1986 (The Bijoe Emmanuel Case: Freedom of Religion vs National Anthem -1986)
बिजोय इमॅन्युएल विरुद्ध केरळ राज्य या प्रकरणात सर्वोच्च न्यायालयाने धर्मस्वातंत्र्य आणि राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे यावर निकाल दिला आहे. विद्यार्थ्यांना राष्ट्रगीत गाण्यास भाग पाडणे हे त्यांच्या धर्म स्वातंत्र्याच्या मूलभूत अधिकाराचे उल्लंघन आहे, असे न्यायालयाने म्हटले आहे. न्यायालयाने मान्य केले की राष्ट्रगीत गायचे की नाही हे निवडण्याचा अधिकार व्यक्तींना आहे व त्यांना यासाठी कोणत्याही कायदेशीर परिणामांना सामोरे जावे लागणार नाही.
काही
अंतरिम आदेश: सिनेमा हॉलमध्ये राष्ट्रगीत वाजवणे -2016 (Interim Order: Playing the National Anthem in Cinema Halls – 2016)
2016 मध्ये सर्वोच्च न्यायालयाने एक अंतरिम आदेश दिला होता ज्यामध्ये भारतातील सर्व National Anthem in Cinema Halls चित्रपटगृहांनी चित्रपटांच्या प्रदर्शनापूर्वी राष्ट्रगीत वाजवणे आवश्यक होते. राष्ट्रगीताचा आदर करण्यासाठी सभागृहात उपस्थित असलेल्या प्रत्येकाने उभे राहणे बंधनकारक असल्याचे आदेशात म्हटले होते. तरुणांमध्ये देशभक्ती आणि राष्ट्रवादाची भावना जागृत करण्याची संधी म्हणून न्यायालयाने याकडे पाहिले होते. मात्र, या आदेशात नंतर न्यायालयाने बदल केला.
अंतरिम आदेशात बदल -2018
2018 मध्ये, सर्वोच्च न्यायालयाने सिनेमा हॉलमध्ये राष्ट्रगीत वाजवण्याबाबत 2016 च्या अंतरिम आदेशात बदल केला. National Anthem in Cinema Halls चित्रपटगृहांमध्ये राष्ट्रगीत “जन गण मन“ किती प्रमाणात वाजवले जाते हे ऐच्छिक असल्याचे न्यायालयाने स्पष्ट केले आणि राष्ट्रगीतासाठी उभे राहायचे की नाही हे निवडण्याचा अधिकार व्यक्तींना आहे. उभे राहून राष्ट्रगीताचा आदर करणे महत्त्वाचे असले तरी कायदेशीर बंधनकारक नाही.
संमिश्र प्रतिक्रिया आणि वाद (Mixed Reactions and Controversy)
राष्ट्रगीताबाबत सर्वोच्च न्यायालयाने दिलेल्या निर्णयावर लोकांनी संमिश्र प्रतिक्रिया दिली व या निर्णयावरून काही वाद निर्माण झाले आहेत. Rules National Anthem राष्ट्रगीत चालू असताना उभे राहणे हा नियम नाही. राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे ही वैयक्तिक निवडीची बाब असल्याचे सर्वोच्च न्यायालयाने स्पष्ट केले आहे. भारताच्या राष्ट्रगीताशी संबंधित आदेश येथे पहा.
आणखी वाचा: Maharashtra Schemes : या 7 विशेष सहाय्य योजना सर्वांना माहीत असल्याच पाहिजेत, एकदा वाचा
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
भारतात राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे अनिवार्य आहे का? (Is it mandatory to stand up for the national anthem in India?)
नाही, भारतात राष्ट्रगीताला उभे राहणे बंधनकारक नाही. राष्ट्रगीताला उभे राहायचे की नाही हे निवडण्याचा अधिकार व्यक्तींना आहे, असे सर्वोच्च न्यायालयाने स्पष्ट केले आहे.
राष्ट्रगीतासाठी उभे न राहिल्याबद्दल व्यक्तींना कायदेशीररित्या दंड होऊ शकतो का? (Can individuals be legally penalized for not standing up for the national anthem?)
नाही, राष्ट्रगीतासाठी उभे न राहिल्याबद्दल व्यक्तींना कायदेशीररित्या दंड होऊ शकत नाही. असे करण्याचे कोणतेही कायदेशीर बंधन नाही हे सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयांनी संगितले केले आहे.
राष्ट्रगीताबाबत सर्वोच्च न्यायालयाने दिलेल्या निर्णयाचे महत्त्व काय आहे? (What is the significance of the Supreme Court’s rulings on the national anthem?)
सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयांनी व्यक्तिस्वातंत्र्य आणि निवडीच्या महत्त्वावर भर दिला आहे. राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे हे आदराचे लक्षण मानले जात असले तरी, व्यक्तींवर त्याची सक्ती करता येणार नाही, असे न्यायालयाने स्पष्ट केले आहे. धर्म आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार हा निर्णय कायम ठेवतो.
राष्ट्रगीताला उभे राहणे हा नियम आहे का? Is it a rule to stand for the National Anthem?
नाही, राष्ट्रगीताला उभे राहणे हा नियम नाही. राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे ही वैयक्तिक निवडीची बाब असल्याचे सर्वोच्च न्यायालयाने स्पष्ट केले आहे.
भारताचे राष्ट्रगीत नियम काय आहे? What is the National Anthem rule of India?
राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे अनिवार्य करणारा कोणताही विशिष्ट नियम नाही. राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे हे ऐच्छिक आहे आणि कायदेशीररित्या बंधनकारक नाही, असे सर्वोच्च न्यायालयाने म्हटले आहे.
राष्ट्रगीत प्रकरणाचा निकाल काय आहे? What is the Judgement of national anthem case?
राष्ट्रगीताबाबत सर्वोच्च न्यायालयाने अनेक निकाल दिले आहेत. राष्ट्रगीतासाठी उभे राहायचे की नाही हे निवडण्याचा अधिकार व्यक्तींना आहे, असे या निर्णयांमध्ये नमूद करण्यात आले आहे. न्यायालयाने व्यक्तिस्वातंत्र्याचे महत्त्व आणि राष्ट्रगीताला उभे राहण्याचे कोणतेही कायदेशीर बंधन नसणे यावर जोर दिला आहे.
राष्ट्रगीताशी कोणता कायदा संबंधित आहे? Which law is related to national anthem?
राष्ट्रीय सन्मानाचा अपमान प्रतिबंधक कायदा, 1971 हा भारतातील राष्ट्रगीताशी संबंधित कायदा आहे. परंतु सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयांमध्ये स्पष्ट केले आहे की या कायद्यात राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे बंधनकारक नाही.
राष्ट्रगीतातील नियम काय आहेत? What are the rules in anthem?
राष्ट्रगीतामध्येच काही विशिष्ट नियम नाहीत. पण अगोदरपसूनच राष्ट्रगीत वाजले किंवा गायले जात असताना आदरपूर्वक उभे राहण्याची प्रथा आहे.
राष्ट्रगीतासाठी आपण छताखाली उभे राहू शकतो का? Can we stand under roof for national anthem?
होय, व्यक्ती राष्ट्रगीतासाठी छताखाली उभे राहू शकतात. सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयांमध्ये राष्ट्रगीताच्या वेळी उभे राहण्याची कोणतीही विशिष्ट भौतिक जागा किंवा आवश्यकता नमूद केलेली नाही.
भारतातील राष्ट्रगीताला आपण का उभे राहतो? Why do we stand for National Anthem in India?
भारतातील राष्ट्रगीतासाठी उभे राहणे हे आदर आणि देशभक्तीचे लक्षण आहे. राष्ट्र आणि त्याच्या मूल्यांचा सन्मान करण्याचा हा एक मार्ग आहे. राष्ट्रगीतादरम्यान उभे राहणे हे आपल्या देशाची एकता आणि अभिमानाची अभिव्यक्ती म्हणून पाहिले जाते.
Snehal Phad is a very good Marathi author for 24NewsMarathi. With extensive experience and a passion for writing, Snehal’s articles are known for their clarity and engaging style. She possess a comprehensive understanding of current affairs and stay updated with emerging trends in journalism. Snehal’s love for literature enriches their writing, and their dedication to accurate news coverage has established them as a trusted source.